Er is geen uitweg, er is geen hoop! Dat stond er te lezen naar aanleiding van de toekenning van een noodlening aan de Grieken. Volgens mij, en misschien nog een handvol mensen, is er wel een uitweg voor de Grieken. Let wel, dat is niet hetzelfde als de Griekse staat!
Even een breder kader schetsen. Dat mag ook eens, naast alle emotie en anekdotiek. Griekenland heeft als staat gekozen om vooral consumptie te stimuleren om GDP te laten groeien. Dat hebben ze gedaan met geleend geld. Dat heet ‘monetariseren’. Dat geleend geld heeft o.a. gediend om massaal veel overheidsjobs te betalen. Dat zijn ‘kosten’ en het resultaat is dat er geen ‘economische meerwaarde’ ontstaat.
De Grieken zijn zelf amper eigenaar van hun productiemiddelen, er zijn ook te weinig productiemiddelen en de productiemiddelen zitten heel erg geconcentreerd bij enkele families/ondernemingen. Er is, volgens de eigen wetmatigheden, in Griekenland geen marktwerking mogelijk (voor productiemiddelen)!
De Griekse Jan Modaal werkt veelal voor een overheid die omwille van haar voortdurend tekort aan inkomen (door zowel te weinig belastingen te innen maar ook vanwege een tekort aan economische meerwaarde om belastingen op te heffen) dit alles betaalde met leningen. Leningen zijn een voorafname van een toekomstig inkomen. Als dat toekomstig inkomen eerder daalt dan stijgt, dan ga je failliet. Als staat, wel te verstaan. Dat betekent: uw overheidsapparaat gaat failliet, en daarmee de organisatie van uw samenleving. Maar daarmee is de bevolking niet ‘failliet’. Alleen zijn ze zich daar niet eens van bewust. Niet in het minst door het ontbreken van ondernemerschap en het gebrek aan toegang tot productiemiddelen voor KMO ondernemers.
Tot zover de Griekse staat. En wat met de Grieken? En in het verlengde daarvan: wat men ons? Als de Grieken zelf niet failliet zijn, wat staat er hen te doen om te komen tot een leefbare dagelijkse werkelijkheid waarin ze nog kunnen consumeren?
Het eerste wat hen te doen staat is zelf produceren! En dus voorzien in eigen productiemiddelen. In de keuze van wat ze produceren, moeten ze eerst kijken naar de nabije afzetmarkten. In de keuze hoe ze produceren moeten ze inzetten op menselijke arbeid en niet op grote machineparken en aardolie. In de keuze van financiering en dus betaling van lonen, moeten ze ervoor kiezen hun (laatste) centen maar vooral hun bestaande productiemiddelen (materieel, materiaal) onder te brengen in coöperaties. En in tweede instantie moeten ze ook zelf lokaal en duurzaam consumeren. Dus juist meer betalen voor ambachtelijke kwaliteit, het aantal koopmomenten verminderen, veel behoeften niet monetair invullen en vooral de tijd nemen om dit alles te doen. Wat dat kunnen de Grieken wel, tijd nemen om iets te doen. Het is hun duurste goed. En omdat hun werktijd niet langer degelijk vergoed wordt, kunnen ze maar beter hun tijd steken in produceren van echte meerwaarde, iets waarmee ook een overheid wordt gefinancierd via belastingen op die meerwaarde, en het duurzaam consumeren van die meerwaarde.
En dat alles kan gewoon in euro’s. Vandaag al. Onder de Griekse zon, dichtbij de blauwe zee of in een olijfboomgaard of ergens in een volkstuin in de stad. Stedelingen, trek naar de oma’s op het platteland en leer terug produceren, niet alleen in voeding maar ook vele andere ambachten…
En ja, bovenstaande geldt dus ook voor als allemaal…
