Energie steken in kernuitstap?

Op Facebook, en op andere fora wellicht ook, wordt er nogal fel gereageerd op de open brief van Wouter Van Besien aan Bruno Tobback met betrekking tot de kernuitstap. Iemand verdedigt de SP.a door te wijzen op de noodwendigheden van de politieke praktijk, niet geheel onterecht, maar vooral door de ‘marktwerking’ te verdedigen als middel om de energiemarkt vorm te geven qua energiebronnen, maar vooral om de prijzen te drukken. Maar de werkelijkheid leert ons dat de markwerking 'onvolkomen' is , en dus geen garantie biedt voor veiligheid van de energiemix, leveringszekerheid of prijsvorming. De CEO van Electrabel wees er in een uitzending van Terzake fijntjes op dat hun USP 'leveringszekerheid' is, omdat ze alle cruciale punten in de keten in handen hebben. De rest is gepruts in de marge van de markt, tot nu toe. Dat ‘het licht uit zal gaan’ is zeer waarschijnlijk. Maar dat zal eerst het gevolg zijn van een niet aangepaste infrastructuur, en zelfs overproductie in de pieken, dan aan de mix van energiebronnen. Wat die bronnen betreft: het is niet nodig om 'koolcentrales' bij te bouwen, tenminste niet voor huishoudelijk en gelijkgesteld gebruik (220-230V) mits er twee dingen gebeuren. Ten eerste is er een heroriëntatie van kapitaal, subsidies en R&D nodig naar echt hernieuwbare energie. Ten tweede, maar eigenlijk eerst en vooral, is het nodig de energiebehoefte te verminderen. Zo’n Transitie (met hoofdletter!) moet er komen op verschillende niveaus. De persoonlijke transitie vraagt om een paradigma shift, een fundamentele reorganisatie van de middel/doel verhouding in het streven naar welzijn en geluk. De organisatorische transitie, van dingen zoals wonen, werken, consumeren en financieren draagt in zich zowel het vraagstuk van ‘ontwikkeling’ als van ‘herverdeling’, maar heeft vooral last van culturele, emotionele en sociale drempels. Met intellectuele oefeningen alleen zullen we er niet geraken. En op systeemniveau is er nood aan een transitie door middel van o.a. het internaliseren van energiekost en andere kosten, dematerialisatie van de economie, technologische optimalisatie, lokale economische veerkracht, vervangen van energie uit fossiele bronnen door menselijke energie (en daarvoor willen betalen), en nog veel meer… Traditionele partijen, waaronder SP.a, kunnen het niet laten te concurreren op 'prijs' en zich weinig aan te trekken van 'kost' omdat hun electoraat niet van 'verlies, vermindering, verandering' houdt of van de 'juiste' prijs wil weten. Zowel het traditioneel socialisme ( inclusief het traditioneel syndicalisme), als het liberalisme (inclusief het neoliberalisme) zijn in hetzelfde bedje ziek. Namelijk een combinatie van 'historisch materialisme' en een soort humanisme, daterend uit de verlichting, dat mens boven de natuur plaats en de maakbaarheid van de mens voor ogen heeft. In die opvatting worden de keuzes aan het individu toegewezen, evenals de risico’s. Dat past in de beste liberale, individualistische traditie. Liberaal komt van Liberales, de vrij geborenen, en veronderstelt dat ieder zelf keuzes kan maken en daartoe ook de mogelijkheden en vaardigheden heeft. In werkelijkheid is niets minder waar. Net daarom heeft de overheid heeft de opdracht te waken over de risico's waaraan haar bevolking wordt blootgesteld. Dat is niet iets wat je de markt kan laten beslissen. En zal het licht uitgaan als we de kerncentrales sluiten? Neen, niet echt. Maar volgende spelregels zijn dan wel nodig: ‎1. de trias energetica respecteren ‎2. de vraag naar energie doen dalen, zowel direct als indirect. 3. Decentrale productie en consumptie van energie (smart grid) 4. energie afhankelijkheid verminderen door 'eigen' productie van alle hernieuwbare energiesoorten 5. een betere energiekeuze per toepassing 6. eco-efficiëntie en dematerialisatie van de economische activiteiten 7. een ander meerwaardemodel en dito betalingsbereidheid. En ik? Ik heb nu genoeg energie gestoken in de kernuitstap. Ik ga nog een beetje werken aan een betere wereld. Door te ondernemen op een energiezuinige, mens-intensieve manier.