zondag 15 juli 2012

High Tech: pragmatisme of excuus?

Low Impact Man kocht een Iphone en melde dit als 'bekentenis' op zijn blog. Er kwam een record aantal reacties, waaronder uiteindelijk ook de mijne. En omdat het toch neerkwam op een 'epistel' zoals ik er hier wel meer schrijf, wil ik dit toch nog even delen. Duurzaamheid is een kwestie van middel doel verhouding. Ik ben dan ook een high tech ecobitch Maar ik ben geen technologisch optimist. Ik ga wel degelijk uit van de nood aan systeemtransitie. Om die systeemtransitie ingang te doen vinden (gedragen te weten) , moeten we ‘het volk’ meekrijgen. En dat doe je niet langer louter met pen en papier. De aankoop van electronica en ICT en andere communicatie middelen kan je afwegen aan het effect dat je wil bereiken en bij wie je dat wil bereiken. Een aankoop is dus altijd gerelateerd aan het doel waarvoor die wordt ingezet en het uiteindelijk resultaat van de ingezette middelen. Ik vind de vraag naar de ‘onduurzaamheid’ van het product zelf heel relevant, maar daarmee veroordeel ik de technologie niet. Wil je immers geen enkel ‘onrechtvaardig’ product in huis en zo goed als geen impact realiseren, dan zet je jezelf toch minstens gedeeltelijk buiten het systeem. Dat kan op zich een valabele keuze zijn, maar het is niet de mijne (op vandaaag). Trouwens, in elke beweging die streeft naar verandering duikt deze discussie op: werken we aan de ‘revolutie’ door zoveel mogelijk niet deel te nemen of juist wel te deel te nemen aan ‘ het systeem’ dat we fundamenteel in vraag stellen. Om concreet te antwoorden op de vraag van Steven: hoe ga ik om met alle ellende die in mijn aankopen vervat zijn? 1. door het aantal koopmomenten en het aantal aankopen te beperken 2. door 4 vragen te stellen bij elke (nieuwe) aankoopbeslissing: wat is de kosten/baten voor mezelf, mijn naaste omgeving, de mensheid en de aarde. Door dat vaak te doen , gaat dat behoorlijk snel 3. Door mij te informeren, zonder schuldgevoel, en te kijken waar ik een steentje kan bijdragen tot andere productie en consumptie patronen.Wij onderschatten graag de macht (en verantwoordelijkheid) die we als (groep) consumenten vertegenwoordigen. 4. Door mij bewust te zijn van het triviale, irrationele van mijn eigen gedrag en behoeftebevrediging, en bij uitbreiding van het beestje dat ‘consument’ heet. Het is dus niet zo dat ik mij schuldig voel omdat ik teveel eet en drink, feest, IT koop, etc. Maar ik ben mij wel bewust van de ‘prijs’ die ik bij derden veroorzaak. Liever dan dat allemaal niet te doen, probeer ik in te grijpen door alternatieve middelen voor mijn behoefte bevrediging te zoeken of zelf andere productie wijze te stimuleren of creĆ«ren. 5. Ik ben en blijf een ‘westerse’ mens, met dus een bepaalde context en infrastructuur, en bovendien zijn wel allemaal sociale dieren. Dat betekent dat we heel veel handelen vanuit de behoefte om te behoren tot een groep en dus de groepsdruk volgen. Daar is niets mis mee, in tegendeel, zo maak je ‘bewegingen’. Het is dus goed te vertrekken van de werkelijkheid zoals ze is en van daaruit verandering te stimuleren. En het is goed de werkelijkheid, in al haar complexiteit en snelheid van verandering, niet te gebruiken als een ‘deus ex machina’ waaraan men al het ‘verkeerde’ en het ‘onbegrijpelijke’ toeschrijft. Als het systeem moet veranderen, en dat vind ik dus ook, dan is het goed te weten dat ‘wij’ het systeem zijn, het systeem woont in ons. Het is niet iets wat buiten ons staat en wat ons vanalles aandoet. Wij , mensen, maken systemen en kunnen die ook opnieuw ‘maken’ met andere dan de huidige paradigmas. Voor mij vertaalt dit alles zich in onder andere laptops en ander materiaal, maar dat hangt ook geweldig samen met het feit dat ik geen verstand heb van planten en andere natuur. Terwijl mensen die ik graag zie heel low tech leven, omdat dat dan in het verlengde ligt van hun zijn en hun competenties. Als we voor een gsm mijnbouw nodig hebben, dan zal ik streven naar duurzame mijnbouw (en vooral cradle to cradle design), maar niet het toestel of de technologie bestrijden die een grondstof nodig heeft. En dat toestel zou inderdaad minder een prestige object mogen zijn, waardoor er minder van ‘nodig’ zijn. Maar je mag een product niet verwijten dat het ‘slachtoffer’ is van consumentisme. Je mag consumentisme wel verwijten wat het aanricht vanuit een heel slechte middel doel verhouding.